ass. Prof. Lisanne Havinga Msc. PhD aan TU Eindhoven stelt dat Corona veel heeft gevraagd van burgers en de overheid. Wat onmogelijk leek werd werkelijkheid.
Corona heeft veel gevraagd van burgers en van de overheid. Maar wat wij een paar maanden geleden nog onmogelijk hadden geacht is werkelijkheid geworden. De capaciteit van intensive care is meer dan verdubbeld, half Nederland werkt thuis, het hoger onderwijs vindt volledig online plaats, de overheid stelde tientallen miljarden beschikbaar om de arbeidsmarkt en ondernemingen niet in te laten storten, er vliegt amper nog een vliegtuig boven ons land, en het gedrag in de openbare ruimte en supermarkten is compleet aangepast aan de 1,5 meter samenleving. Deze extreme veranderingen van onze maatschappij zijn vanaf het begin landelijk gecoördineert, met een sterke regierol voor de overheid, die sterk leunde op de inzichten en kennis van de wetenschappers van het RIVM en andere kennisinstellingen.
Vergelijken we onze acties tijdens deze onverwachte en directe crisis eens met klimaatverandering, dan wordt een groot contrast zichtbaar. Terwijl de laatste jaren meer en meer landen een staat van ‘climate emergency’ hebben uitgeroepen, er wereldwijd klimaatstakingen plaats vinden, en we de effecten van klimaatverandering zich overduidelijk manifesteren, is deze ‘crisis’ toch minder abrupt en direct. De uiteindelijk gevolgen van Klimaatverandering zullen vele malen groter zijn dan de gevolgen van de Corona crisis, maar doordat we ze al decennia lang aan zien komen, en de effecten langzaam accumuleren, lijkt de urgentie toch niet groot genoeg om écht vergaande maatregelen te nemen en veranderingen door te voeren. Zo vallen de investeringen die voor het Klimaatakkoord voor de komende tien jaar gedaan worden in het niet bij de huidige investeringen in de Corona-crisis. De lening om KLM/Air France 3-4 maanden overeind te houden is ongeveer gelijk aan het totale budget van het Klimaatakkoord: 3,2 miljard voor de komende 10 jaar. De wereld was in shock toen Europa aankondigde 1 triljoen uit te willen trekken gedurende de komende 10 jaar voor de Green Deal, terwijl tijdens de Corona crisis de Federal Reserve een triljoen per dag uittrok voor leningen aan de grote banken. In shock over deze discrepantie twitterde ik op 24 maart ‘In the past, the action needed to fight climate change has been compared to fighting a war. In the future, we may compare it to fighting a pandemic. Our planet is sick, and we are the virus. But we’re a slow virus, and that’s why immediate action seems to be hard to take’. Als we Klimaatverandering nu serieus gaan zien als de crisis die het is, dan vraagt dit naast grotere investeringen in klimaatbeleid ook om vergaande landelijke regie, die nu nog grotendeels ontbreekt. Deze landelijke regie zou tot stand moeten komen in vergaande samenwerking en afstemming met de wetenschap. Deze Bouwtalk richt zich op de noodzaak van landelijke regie en wat de wetenschap hierin kan bijdragen, en waarom deze combinatie essentieel is voor het slagen van de energietransitie. Daarbij ligt de focus op twee projecten die de afgelopen tijd ontwikkeld zijn in het kader van het Klimaatakkoord en in het kader van de oprichting van het nieuwe Eindhoven Institute for Renewable Energy Systems. Het ene project gaat over de ontwikkeling van een ‘Rekenkern’ ten behoeve van de optimalisatie van verduurzamingsbeslissingen voor gebouwen, het andere project gaat over de noodzaak en potentie van systeemintegratie als essentieel onderdeel van het vormgeven van ons toekomstige CO2-neutrale energiesysteem.
