In de serie ‘In Dialoog Met…‘ gaat Jonge Geesten, in dialoog met iconen uit de bouwsector. Geen interviews of ondervragingen, maar een tweezijdig gesprek dat uit nieuwsgierigheid voor elkaars generatie en achtergrond wordt gevoerd. De dialogen zijn gericht op het achterhalen van motivaties, gedachten en ideeën. Hoe kunnen we de kwaliteiten van de verschillende generaties combineren om de bouw te innoveren, onze maatschappij te inspireren en in verbinding te blijven met elkaar? De door ons gebruikte methode is gebaseerd op het begrippenkader van TheoryU.
Het gesprek met Nico de Vries, gevoerd door Martijn en Marc vond plaats op De Bouwcampus in Delft, een van de centrale onderwerpen in de gesprekken. Er is geen receptie maar we lopen Nico tegen het lijf in de hal. Geen van beiden had een ruimte of werkplek gereserveerd, maar gelukkig is het geen enkel probleem om een lege ruimte te vinden die wij kunnen kapen voor ons gesprek. Als de koffie gehaald is vragen we Nico eerst wat hij graag uit dit gesprek zou willen halen. Zijn antwoord daarop is om elkaar wederzijds te inspireren. Laten we kijken of dat is gelukt..
Waarom eigenlijk de bouw?
Nico heeft in de roerige tijd, vlak na de befaamde Parijse revolutie in Delft gestudeerd. Na zijn propedeuse bouwkunde merkte hij toch meer rekenkundig ingesteld te zijn en besloot hij de civiele kant op te gaan. Al in zijn jeugd raakte Nico geïnspireerd om de bouwsector in te gaan door de opa van een vriend van hem, die architect was. Na zijn studie las hij een advertentie in de intermediair met een vacature van de BAM, daar heeft hij op gereageerd en zo geschiedde. Ruim 38 jaar (!) later, na doorgegroeid te zijn van werkvoorbereider naar projectleider, bedrijfsleider, vestigingshoofd en als laatste stop CEO is hij gestopt bij de BAM.
“Je blik is altijd op het volgende gericht, niet op een dwingende manier natuurlijk, maar ik heb wel altijd ambitie gehad”
Al snel heeft Nico door dat hij aan tafel zit met twee jonge mensen aan de start van hun carrière en weet uitstekend aan te voelen waar onze interesse ligt. Hij vertelt makkelijk hoe hij gegroeid is in zijn carrière. Hij heeft altijd ambitie gehad en gelooft er sterk in dat een mens zichzelf tot zijn beste kunnen zou moeten ontplooien. Toch waren het altijd zijn bazen die de potentie in hem zagen en de kans gaven een nieuwe stap te nemen. ‘Het is ook deels een kwestie van geluk”. Je moet de ruimte krijgen om je te ontplooien en je moet gezien worden.
“Ja, toch bij BAM gebleven, waarom..?”
De nieuwe uitdagingen bleven komen. “Ik heb in mijn leven toch heel wat telefoontjes van head-hunters gekregen…” en die kwamen altijd op het moment dat je toch wat onrustig was zonder daar ooit met iemand over gesproken te hebben. Maar elke keer overwon toch de liefde voor de bouw en voor de BAM. “Het houden van de branche is toch een belangrijk leitmotiv geworden. Ik houd van de bouw, en ze moeten daar met hun poten ook niet aan komen.” Regelmatig schreef Nico een boze brief als reactie op kritiek (van bijvoorbeeld journalisten of analisten), die gelukkig altijd door zijn directeur communicatie werd verscheurd.
De grootste verandering in de bouw de afgelopen veertig jaar wordt toch gemarkeerd door de bouw-affaire rond 2002/2003. Voor die periode was de bouw een wat in zichzelf gekeerde markt, daarna heeft de bouw zich naar de maatschappij gekeerd en zich transparanter opgesteld; “wij willen voor alles wat wij doen verantwoording afleggen”. Het is daardoor een veel competitievere bedrijfstak geworden waarmee de transitie van ‘construct only’ naar op zijn minst ‘design and build’ maar eigenlijk ‘design, build, finance, maintain and operate (DBFMO)’ is begonnen. Met name de complete ontzorging van de overheid door DBFMO contracten is iets waar Nico enorm in gelooft. Grote bedrijven kunnen zich echt onderscheiden met deze contracten. De rolverdeling tussen overheid en bedrijven moet hierin nog wel volwassener en professioneler worden. De overheid moet zich focussen op het stellen van de juiste vraag aan de markt, en laat de oplossing dan ook aan de markt over. “Dit is voor mij dé manier, eigenlijk de enige manier om innovatie te bereiken, de rest zijn allemaal lapmiddelen…” De focus zou niet moeten liggen bij het aanbesteden voor de laagste prijs maar bij de kwaliteit; de slimme oplossingen!
“Dit is wat mij nu echt bezig houdt!”
De passie van Nico voor de bouw komt steeds meer naar voren. Hij droomt nog steeds. Van een sector die professionaliseert, waar meer innovatie tot stand kan komen. De sector moet dan toe naar minder bouwbedrijven. Er is nu teveel competitie met te kleine marges waardoor innovatie te weinig wordt gestimuleerd. “Er moet verdiend worden in de bouwsector en dat moet door de bedrijven die dat ook verdienen”.
“Als ik het allemaal precies zou zien zou ik ernstig gefrustreerd zijn”
Is het antwoord op de vraag hoe de sector het proces moet innoveren. Er zijn al veel productinnovaties, de sector zit zo in elkaar dat door de veelheid aan leveranciers, vernieuwing aangedragen wordt. De zoektocht is daarom naar het innoveren van het proces. De sector moet daarbij uit de fragmentatie waarin zij op dit moment in verkeert. Hoe precies weet Nico ook niet. Maar twee dingen moet er in ieder geval veranderen; de samenwerking moet meer geïntegreerd plaatsvinden en men moet af van de laatste euro van een m3 beton halen. “Als je het bouwproces zo organiseert dat het niet gaat om de laatste aanbesteding-euro dan heb je automatisch de behoefte de samenwerking te zoeken” en daarmee kan innovatie tot stand worden gebracht.
“Als je op dit punt in je leven komt stel je jezelf de vraag: wat heb ik nog voor ambities?”
Toch komt het gesprek terug op de loopbaan van Nico. Het onvermijdelijke moment komt dat je er mee stopt, en dan…? Hij vertelt van het missen van het bedrijf, van de mensen, van de bouwplaatsen waar hij altijd graag rond liep. Hij heeft altijd van de bouw gehouden. Het past bij zijn karakter en zijn respect voor vakmanschap. “Op het moment doe ik allemaal leuke dingen.” Zo doet hij wat toezichthoudende klussen, heeft besloten om een deel van zijn kennis en ervaring ten dienste van de bouwcampus te stellen en zit hij het bestuur van Utrecht Landschap waarbij hij met de boswachter overlegt over bijvoorbeeld beheersplannen en het aanlijnen van honden. Nico geeft hierbij nog aan dat hij het heerlijk vindt om niet meer te hoeven en om niet langer de zware verantwoordelijkheid te hoeven dragen.
“Je moet doen wat je leuk vindt! Ja, dat klinkt cliché… maar wel het belangrijkst. Maar zorg daarbij vooral dat je gewoon je werk goed doet en niet teveel bezig bent met waar je wilt eindigen.”
“De bouwcampus; een plek om elkaar te vinden”
Nog even komt het gesprek weer bij de bouwcampus uit. Een uitstekende plek voor Nico om zijn dromen voor de bouwsector over te brengen aan nieuwe generaties. Het ontwikkelt zich als een soort vrijplaats v oor de markt en de publieke partijen. “Maar ook jong en oud moeten elkaar vinden in allerlei bruisende activiteiten.” Om te zoeken naar nieuwe samenwerkingen tussen de betrokken partijen en vooral naar goede ideeën. Voor die nieuwe generatie, die hier onder andere tegenover hem zit heeft hij nog een paar adviezen. “Je moet doen wat je leuk vindt! Ja, dat klinkt cliché.. maar wel het belangrijkst” zegt Nico overtuigend. En probeer een vrije en onafhankelijke geest te zijn. “Het is een beetje een filosofisch begrip”. Laat je niet teveel sturen maar zorg dat je er zelf staat. Over het hebben van ambities is Nico positief. “Maar zorg daarbij vooral dat je gewoon je werk goed doet en niet teveel bezig bent met waar je wilt eindigen.”
Dan is het helaas tijd om het gesprek af te sluiten. Een plezierig gesprek voor ons en ook voor Nico zo zegt hij. Belangrijkste boodschap: DBFMO is de manier om innovatie te stimuleren. We moeten toe naar slimme ideeën uit de markt over met name innovatie van het proces. Hierbij moeten we geïntegreerd samenwerken en moeten we af van onbetaalde aanbestedingen waarbij het alleen maar gaat om de laagste prijs per m3
Voor meer informatie kunt u mailen met #InDialoogMet…
Dit Jonge Geesten initiatief wordt vormgegeven door:
Bern Laninga | Carlijn Tempelaars | Daan de Wit | Marc Bolier |Martijn Schwering | Martijn Weekenstroo | Maurice van Rooijen | Tomas te Velde | Tom Schoo |
